تئوری بازی ها



مطالب آموزشی مهندسی صنایع
تئوری بازیها برای اولین بار توسط یک ریاضیدان فرانسوی به نام بورل در سال ۱۹۲۱ مطرح شد. امیل بورل مقالات متعددی در مورد تئوری بازیها منتشر کرده است. او از یک مثال کارت بازی برای پیش بینی و بررسی رفتار فرد مقابل استفاده کرد. او تئوری بازیها را در برنامه های اقتصادی و نظامی به کار برد تا نشان دهد که ایا یک تئوری بازی ها بهترین راه حل برای بازی مطرح شده وجود دارد و در صورت وجود آنرا بیابد. بورل نتوانست در نهایت ایده ی خود را توسعه دهد، بنابر این عموم مورخان معتقدند که بایست فون نیومن (۱۹۰۳) را باعث ارتقاء این رویکرد دانست، فردی که اولین مقاله ی خود در زمینه ی تئوری بازیها در سال ۱۹۲۸ یعنی ۷ سال پس از بورل منتشر کرد. نظریه بازیها روشی است که از علوم ریاضی نشات گرفته است. در این روش برای پیدا کردن بهترین نقطه که به نتیجه مورد نظر منجر خواهد شد،در موقعیتهای رقابتی یا تعاونی تلاش می شود.در هر بازی حداقل می بایست دو نفر حضور داشته باشند که می خواهند با در نظر گرفتن تصمیم طرف مقابل بیشترین منفعت را ببرند. امروزه این رویکرد، به روشی متداول برای پیش بینی نتیجه در انجام پایان نامه کارشناسی ارشد رشته هایی مانند: اقتصاد، جامعه شناسی، علوم سیاسی و علوم مدیریتی تبدیل شده است.شاید بتوان گفت که ویژگی اصلی تئوری بازیها سنجش و ارزیابی عکس العمل طرف مقابل در بازی و رسیدن به یک باور است که طرف مقابل با توجه به این باورها، تصمیم گیری و انتخاب می کند. در یک بازی افراد با توجه به باورشان از اینکه طرف مقابل چه تصمیمی را اتخاذ می کند، تصمیم می گیرند که طی آن بهترین نتیجه با بیشترین سود را عایدشان کند. تئوری بازیها بیان می کند که در هر بازی که در محیط استراتژیک انجام می شود افراد چه راه عقلانی ای را در پیش می گیرند. پایان نامه بنابراین این رویکرد می تواند منطقی ترین و بهترین راه حل برای هر دو بازیکن شود.یکی از کارامدترین ابزارهای بررسی این گونه مسائل تئوری بازیهاست. با توجه به اینکه استفاده از تئوری بازیها در تعریف و تفسیر رفتار بخش های مختلفی از سیستم نیاز است، در مدیریت ساخت تصمیم گیرندگان متعددی در بخش های مختلف از جمله: طراحی، ساخت، بهره برداری، عملیات، و تعمیرات و نگهداری، درگیر فعالیت هستند. متداولترین موضوع در هر پروژه ای توجه به این مطلب می باشد که کلیه ی بخشهای درگیر پروژه منافع شخصی خود را به منافع کل سیستم ترجیح می دهند. با توجه به نتایج به دست آمده رویکرد تئوری بازیها و نتایج حاصل از آن متفاوت از نتایج حاصل از روشهای بهینه سازی سنتی است. با وجود اینکه تئوری بازیها برای ارزیابی تاثیر اقدام تصمیم گیرندگان به منظور توسعه راهکاری رضایت بخش، یک چارچوب کلی ارائه می دهد، تاکنون به خوبی در پروژه های ساخت مورد استفاده قرار نگرفته اند. بنابراین می توان گفت که کلیه ی بخش های درگیر در پروژهای ساخت از مفاهیم اساسی این رویکرد آگاهی مطلوب را ندارند. در حالیکه این رویکرد میتواند در صنعت ساخت به درک و حل و فصل برخی مناقشات موجود در پروژه ها که نمی توان آنها را با استفاده از روشهای مهندسی سیستم معمولی به صورت منطقی حل کرد، کمک شایانی کند. از آنجایی که این روش میتواند رفتار طرفهای درگیر پروژه را بهتر منعکس کند در کل نتایج حاصل از آن منطقی و عملی تر از دیگر روشها می باشد.